De Hartense papiermolen
1570
De van oorsprong korenmolen aan de Renkumse beek / Molenbeek komt reeds voor op de kaart van Thomas Witteroos uit 1570 en behoorde tot het klooster Renkum. Dat de mulder ondanks een verbod ook graan uit Wageningen verwerkte, leidde tot protesten van de windkorenmolenaars aldaar.
De korenmolen was een bovenslag watermolen met 2 raderen.
Enkele van de volgende eigenaars waren:
Staten van Gelre, pachter Dirck Otten
1682 Vrouwe van Gendt
1703 Staten van Gelre, leen aan Willem Joseph van Gendt
1720
Jan Dibbets wordt ook wel Johan genoemd. In 1720 bouwde Jan de Hartense papiermolen in hetzelfde gebouw als de korenmolen. Water en grond waren eigendom van de baronesse van Gendt. Jan Dibbets was al in 1728 eigenaar opstal, pachter en papiermaker van de Noordelijk Kabeljauwse molen.
Jan Dibbets was getrouwd met Aaltje Jansen en samen hadden ze vier kinderen; Johanna, Arendje, Hendrikje en Aaltje, allen geboren te Renkum.
Jan Dibbets hertrouwd in 1723 met Gerritje Braakman uit Renkum. Uit dit huwelijk komen geen kinderen meer voort. Rond 1735 koopt Jan Dibbets de molen bij de oude kerk. Jan overlijd in 1742.
1732
Jan Dibbets draagt de Hartens papiermolen over zijn dochter Johanna.
Johanna Dibbets trouwt in 1732 met Egbert Alberts. Egbert neemt het werk op de papiermolen over van zijn schoonvader. Johanna en Egbert krijgen 3 kinderen Gerardus(1741), Jantje (1745) en Geertruy (1748) allen geboren in Renkum
1742
Na het overlijden van Jan Dibbets erven Johanna Dibbets zijn eerste dochter en Egbert Alberts de papiermolen. Egbert kreeg financiële problemen en moest uiteindelijk de de opstal van de molen in 1754 verkopen aan de Baronesse van Gendt. Egbert bleef wel pachter op de molen geholpen door zijn zoon.
1754
Baronesse van Gendt (Vrouwe van Schwartsenburg geboren van Gendt) verpacht de molen aan Berend Hendriks en zijn vrouw Arendje Dibbets, eveneens dochter van Jan Dibbets. Arendje was in 1738 getrouwd met Berend Hendriks. Naast de Hartens molen waren Berend en Arendje tevens pachter van de papiermolen bij herberg De Bock
1773
Geurt Wessels wordt pachter en papiermaker op de Hartense papiermolen.
1791
Gezusters Herx worden eigenaar van de Hartense molen. Sander Schut die getrouwd is met Gerritjen Jansen worden pachter en papiermaker. Gerritjen overlijd in 1796 waarna Sander hertrouwd met Berendina Berentsen Tamboer en ze krijgen 7 kinderen.
1798
Abraham Pannekoek wordt eigenaar en papiermaker. Abraham trouwt in 1799 met Jannetje Berends en samen krijgen ze 3 kinderen. Abraham heeft in 1791 de molen Nagedacht gepacht, een molen ten zuide van Laag Soeren aan de Soerense beek. Hij vertrok in 1799 naar de Hartense molen en liet de molen Nagedacht over aan zijn broers Cornelis en Willem. Abraham heeft 50 jaar op deze molen gewerkt. Hij maakte verschillende soorten papier waaronder pakpapier waarvoor hennep als grondstof diende. Hij kreeg hiervoor een eervolle vermelding in 1820 op de Tentoonstelling van Voorwerpen en Nationale nijverheid in Gent. Abraham overleed in 1852 in Renkum
1852
Woutertje Adriana Pannekoek dochter van Abraham Pannekoek erft samen met haar man Dirk van Schuppen de molen. Dirk was eerder gehuwd met Johanna Sterk. Bij dat huwelijk wordt hij wolfabriceur genoemd. Aart Berends zat toen als pachter op de molen en deze werd de pacht opgezegd.
1853
In 1853 werd de korenmolen gescheiden van de papiermolen en iets naar het noorden verplaatst. In 1854 verkochten Dirk en Woutertje de watermolen met arbeiderswoningen en een houten schuur aan Mr. Reinhard Crommelin van Oosterwijck een Arnhemse advocaat en eigenaar van het landgoed Kortenburg. De molen wordt dan een oliemolen genoemd.
1855
De korenmolen / oliemolen wordt voorzien van een stoommachine
1895
De molen wordt afgebroken om plaats te maken voor uitbreiding van de papierfabriek. De laatste korenmolenaar was Broekhuizen
1852
Willen Sanders zet de papiermolen voort. Willem is getrouwd met Cornelisje (Cornelia)Beekman. Willem was een neef van de eerste man van Cornelisje. Willem en Cornelia leggen de eerste steen van de Hartense papiermolen. Deze steen is nu nog te zien in het papiermonument aan de Hartenseweg. Cornelia ligt samen met haar dochter Jacomina en diens man, Johannes Petrus Crum, begraven in Renkum, grafnr 75797.
1865
De molen wordt voorzien van een stoommachine.
1881
Joan Beuker en Frederik van Moorsel, (papierfabrikant en scheikundige), worden compagnon van de firma W.Sanders Tzn.
Joan Beuker wordt een jaar later directeur van de papierfabriek en woonde in de villa bij de fabriek samen met zijn vrouw Abigail Anna Martha de Lannoij
1907
Papierfabriek Harten wordt verkocht aan Verenigde Koninklijk Papierfabrieken Van Gelder Zonen.
Het vervolg van de papierfabriek onder leiding van Van Gelder Zonen kunt u vinden onder …..
Bron: dewachter.nl